Nacho Vegas musikari asturiar bat da. Manta Ray taldean ibilitakoa, baita beste proiektu batzuetan be, baina azken urteetan bere bakarkako ibilbidera ahalegin guztiak bideratu dituena. Berba gitxitan azaltzearren, Bob Dylan gazteenaren bertsio espainiarra dala esan daiteke ("salvando las distancias").
Nik ez daukat bere diskorik - rock malenkoniatsu, gordin eta poetikorako gero ta joera gitxiago dot- , baina interneten irakurri dodan elkarrizketa mamitsu bat oso interesgarria iruditu jat. Artea eta sorkuntzaren inguruko gogoeta sakonak azaltzen dira, baita morbo - egarria asetzeko balio daben drogen inguruko komentario batzuk - Vegas jaunak zaldi gainean egiten dau trostan antza. Flipeute geratu nok...-
http://www.limbostarr.com/entrevista_jrv.html
Tuesday, January 24, 2006
Wednesday, January 18, 2006
Durangoko azokaren gainbeherari buruzko artikulua
Durang-O-Matic
Egoera eutsiezina da jada: urte gehiegi dira bisitarien kopurua jaisten ari dela eta ezin da gehiago erabili abenduko "zubiaren" kokapen desegokiaren aitzakia; kontsolidazioaren inguruko adierazpenek ez dute inor engainatzen jada. Durangoko Liburu eta Disko Azoka gainbeherara doa zuzen-zuzenean.
Ez dakit nork hitz egin die nire dohainaz, oso jende gutxik baitauka horren berri, baina kontua da Gerediaga Elkarteko eta Elkar megaenporioko ordezkari bana hurbildu direla nire bulegora, eta laguntza eskatu didatela. Nik, hasieran, ezetz esan diet, arriskutsua dela eta ez dudala halako gauzetarako erabiltzeko ohiturarik, baina eskaintza errefusaezin bat egin didate, eta onartzea beste erremediorik ez dut izan.
Alde egin dutenean, beraz, nire diban berezian etzan, argiak itzali, elektrodoak konektatu eta alfa fasean sartu naiz. Bidaia ez da bereziki zaila suertatu: urte gutxi egin ditut aurrera, hogeita bost besterik ez, eta ez dut neke berezirik sentitu Durangon azaltzean. Bete-betean asmatu dut aurreneko saioan: egunkari batean konfirmatu ahal izan dudan bezala, abenduaren zortzia da. Pabilioi aldera hurbildu naiz; eguraldia ona da, kasik beroa, eta zerua urdin dago. Jende gutxi dabil kaletik, baina goizegi dela pentsatu dut: denbora-jauziekin gertatu ohi den zerbait da, ezin ondo kalkulatu iritsiera-ordua. Baina erakustokia hutsik dago: ateak itxita, barruan standik ez, eta inguruetan agure bat baino ez, aulki gurpildun elektriko batean eserita. Hurbildu zait.
"Kaixo, Iban", esan dit xaharrak, "zure zain nengoen". Ez dut berehalakoan ezagutu. "Luis Fernandez naiz". Babo aurpegia jartzen jarraitu dut, antza, zera gehitzera behartuta sentitu delako: "Luistxo, motel, Luistxo Fernandez, Code & Syntax-ekoa!". Ahalik eta adeitsuen agurtu dut orduan, baina ez natzaio ea zer moduz dagoen galdetzera ausartu, badaezpada. Ea zer den nire zain egotearen kontu hura, hori izan da bota diodana. "Zer izango da ba: programaren bila etorri zara, ezta?". "Zein programa?", nik. "Durang-O-Matic-a, noski: Durangoko azokaren dekadentzia geraraziko duen asmakizuna. Duela hogei urte ezinezkoa zen halako zerbait garatzea, baina gure teknologiarekin...", eta hori esatearekin batera USB-lapitz horietako bat luzatu dit; hatzen artean ibili dut une batez. "Eta honekin Durangoko Azokaren arazoak konpondu dituzuela diozu?", eta pabilioia seinalatu dut esanguratsuki, "Ba ez dirudi oso eraginkorra izan denik".
"Ez zaitez inozoa izan", erantzun dit Luistxok, "Milaka jende metatzen zituzten euskal erromeria deseroso eta kitsch horiek erabat gaindituta daude jada, eta zure esku dago garai berria aurreratzea". Durang-O-Matic-a zertan datza galdetu diot orduan. "Durangoko Azokara noiznahi joateko aukera eskaintzen dizu, etxetik bertatik, edo Internet terminal bat daukan edozein puntutik; errealitate birtualeko kasko batzuk edukitzearekin nahikoa da". "Baina edonoiz sartzea badago, zer zentzu...?". "Tira, abenduko lehenengo egun hauetan mugimendu handiagoa dago Durang-O-Matic-en; badakizu, ohiturazale asko dago. Edonola ere, "zubiaren" amaieran egiten dena Gerediagakoen ohiko prentsaurrekoa da, urteko balantzea eskaintzeko. Eta, ziur egon, sistema erabili aurreko urteetakoa baino dezente positiboagoa izaten da".
Durang-O-Matic-aren gainontzeko abantailez mintzatu zait ondoren Luistxo. "Azokaren itxura bera aldatzea dago, esaterako: badaukagu egungo pabilioiaren erreprodukzio fidela, baina baita karparena ere, nostalgikoentzat, eta garai heroikoetako azoka zaharrarena, are nostalgikoagoentzat; orduko hotz-sentsazioa eta guzti paira dezake bezeroak, nahi izanez gero. Bisitariek nobedade guztiak erosteko aukera dute, oraingoak eta garai batekoak; hiruzpalau egun beranduago etxera helduko zaizkie postaz, erosotasun guztiekin, eta egileak berak izenpetuta. Sinaduraren unea, jakina, xehetasun guztiekin biziko ditu bezeroak, eta sinadurak eta eskaintzak, ahal den heinean, benetakoak izango dira". "Zer dela eta 'ahal den heinean'? Batzuek ez al dute firmatu nahi?". "Ez, ez: ez dago sinatzeari muzin egiten dion idazlerik; horrekin ez dago oztoporik. Arazoa zen idazlea hilik dagoen kasuetan". "Hilik?". "Bai, Durang-O-Matic-en posible da, nik zer dakit, Mirandek edo Lazarragak beraien liburuak sinatzea, besteak beste; sintetizatu ditugun irudiak perfektuak dira. Kasu horretan liburuarekin heltzen den sinadura faksimila da, noski, baina errealismo maila handikoa; eskaintzak erredaktatzeko euskal filologiako lizentziadun talde batek bildutako datu-base itzela erabiltzen dugu".
"Dena dela", egin diot arrapostu, "agian bisitariaren aldetik ez dago arazorik, erosoagoa da eta hori guztia, baina zer gertatzen da idazlearekin? Kontaktu zuzena publikoarekin, masa-bainuak, sinadura-eskaeraren emozioa... Hori guztia galtzen da, ezta, tramankulu honekin?". "Alderantziz: idazleak dira kontentuen daudenak. Ez dute zertan mugitu behar fisikoki, eta aukera dezakete noiz sartu eta baita zenbat eta zein motatako jendeak ere eskatuko dien sinadura, are garai bateko Bernardo Atxagarenak bezalako errenkada luzeak lortuz; guztiz birtualak, noski, baina nork nabarituko du diferentzia?". Luistxok gauza gehiago azaldu nahi izan dizkit dispositiboaren inguruan, baina, Errauskine baten gisa, laster alde egin behar dut etorkizunetik -alfa faseak ez du luzaro irauten-, eta, ondorioz, USB-lapitza hartu eta, kasik agurtu gabe, desagertu naiz. Eta gure garaira itzuli naiz, Durangoko Azokaren gainbehera argi eta garbi ikusten den une honetara. Baina egoera horrek ez du luzaro iraungo, lagunak: konponbidea dakart hatzen artean.
Iban Zaldua, idazlea
Egoera eutsiezina da jada: urte gehiegi dira bisitarien kopurua jaisten ari dela eta ezin da gehiago erabili abenduko "zubiaren" kokapen desegokiaren aitzakia; kontsolidazioaren inguruko adierazpenek ez dute inor engainatzen jada. Durangoko Liburu eta Disko Azoka gainbeherara doa zuzen-zuzenean.
Ez dakit nork hitz egin die nire dohainaz, oso jende gutxik baitauka horren berri, baina kontua da Gerediaga Elkarteko eta Elkar megaenporioko ordezkari bana hurbildu direla nire bulegora, eta laguntza eskatu didatela. Nik, hasieran, ezetz esan diet, arriskutsua dela eta ez dudala halako gauzetarako erabiltzeko ohiturarik, baina eskaintza errefusaezin bat egin didate, eta onartzea beste erremediorik ez dut izan.
Alde egin dutenean, beraz, nire diban berezian etzan, argiak itzali, elektrodoak konektatu eta alfa fasean sartu naiz. Bidaia ez da bereziki zaila suertatu: urte gutxi egin ditut aurrera, hogeita bost besterik ez, eta ez dut neke berezirik sentitu Durangon azaltzean. Bete-betean asmatu dut aurreneko saioan: egunkari batean konfirmatu ahal izan dudan bezala, abenduaren zortzia da. Pabilioi aldera hurbildu naiz; eguraldia ona da, kasik beroa, eta zerua urdin dago. Jende gutxi dabil kaletik, baina goizegi dela pentsatu dut: denbora-jauziekin gertatu ohi den zerbait da, ezin ondo kalkulatu iritsiera-ordua. Baina erakustokia hutsik dago: ateak itxita, barruan standik ez, eta inguruetan agure bat baino ez, aulki gurpildun elektriko batean eserita. Hurbildu zait.
"Kaixo, Iban", esan dit xaharrak, "zure zain nengoen". Ez dut berehalakoan ezagutu. "Luis Fernandez naiz". Babo aurpegia jartzen jarraitu dut, antza, zera gehitzera behartuta sentitu delako: "Luistxo, motel, Luistxo Fernandez, Code & Syntax-ekoa!". Ahalik eta adeitsuen agurtu dut orduan, baina ez natzaio ea zer moduz dagoen galdetzera ausartu, badaezpada. Ea zer den nire zain egotearen kontu hura, hori izan da bota diodana. "Zer izango da ba: programaren bila etorri zara, ezta?". "Zein programa?", nik. "Durang-O-Matic-a, noski: Durangoko azokaren dekadentzia geraraziko duen asmakizuna. Duela hogei urte ezinezkoa zen halako zerbait garatzea, baina gure teknologiarekin...", eta hori esatearekin batera USB-lapitz horietako bat luzatu dit; hatzen artean ibili dut une batez. "Eta honekin Durangoko Azokaren arazoak konpondu dituzuela diozu?", eta pabilioia seinalatu dut esanguratsuki, "Ba ez dirudi oso eraginkorra izan denik".
"Ez zaitez inozoa izan", erantzun dit Luistxok, "Milaka jende metatzen zituzten euskal erromeria deseroso eta kitsch horiek erabat gaindituta daude jada, eta zure esku dago garai berria aurreratzea". Durang-O-Matic-a zertan datza galdetu diot orduan. "Durangoko Azokara noiznahi joateko aukera eskaintzen dizu, etxetik bertatik, edo Internet terminal bat daukan edozein puntutik; errealitate birtualeko kasko batzuk edukitzearekin nahikoa da". "Baina edonoiz sartzea badago, zer zentzu...?". "Tira, abenduko lehenengo egun hauetan mugimendu handiagoa dago Durang-O-Matic-en; badakizu, ohiturazale asko dago. Edonola ere, "zubiaren" amaieran egiten dena Gerediagakoen ohiko prentsaurrekoa da, urteko balantzea eskaintzeko. Eta, ziur egon, sistema erabili aurreko urteetakoa baino dezente positiboagoa izaten da".
Durang-O-Matic-aren gainontzeko abantailez mintzatu zait ondoren Luistxo. "Azokaren itxura bera aldatzea dago, esaterako: badaukagu egungo pabilioiaren erreprodukzio fidela, baina baita karparena ere, nostalgikoentzat, eta garai heroikoetako azoka zaharrarena, are nostalgikoagoentzat; orduko hotz-sentsazioa eta guzti paira dezake bezeroak, nahi izanez gero. Bisitariek nobedade guztiak erosteko aukera dute, oraingoak eta garai batekoak; hiruzpalau egun beranduago etxera helduko zaizkie postaz, erosotasun guztiekin, eta egileak berak izenpetuta. Sinaduraren unea, jakina, xehetasun guztiekin biziko ditu bezeroak, eta sinadurak eta eskaintzak, ahal den heinean, benetakoak izango dira". "Zer dela eta 'ahal den heinean'? Batzuek ez al dute firmatu nahi?". "Ez, ez: ez dago sinatzeari muzin egiten dion idazlerik; horrekin ez dago oztoporik. Arazoa zen idazlea hilik dagoen kasuetan". "Hilik?". "Bai, Durang-O-Matic-en posible da, nik zer dakit, Mirandek edo Lazarragak beraien liburuak sinatzea, besteak beste; sintetizatu ditugun irudiak perfektuak dira. Kasu horretan liburuarekin heltzen den sinadura faksimila da, noski, baina errealismo maila handikoa; eskaintzak erredaktatzeko euskal filologiako lizentziadun talde batek bildutako datu-base itzela erabiltzen dugu".
"Dena dela", egin diot arrapostu, "agian bisitariaren aldetik ez dago arazorik, erosoagoa da eta hori guztia, baina zer gertatzen da idazlearekin? Kontaktu zuzena publikoarekin, masa-bainuak, sinadura-eskaeraren emozioa... Hori guztia galtzen da, ezta, tramankulu honekin?". "Alderantziz: idazleak dira kontentuen daudenak. Ez dute zertan mugitu behar fisikoki, eta aukera dezakete noiz sartu eta baita zenbat eta zein motatako jendeak ere eskatuko dien sinadura, are garai bateko Bernardo Atxagarenak bezalako errenkada luzeak lortuz; guztiz birtualak, noski, baina nork nabarituko du diferentzia?". Luistxok gauza gehiago azaldu nahi izan dizkit dispositiboaren inguruan, baina, Errauskine baten gisa, laster alde egin behar dut etorkizunetik -alfa faseak ez du luzaro irauten-, eta, ondorioz, USB-lapitza hartu eta, kasik agurtu gabe, desagertu naiz. Eta gure garaira itzuli naiz, Durangoko Azokaren gainbehera argi eta garbi ikusten den une honetara. Baina egoera horrek ez du luzaro iraungo, lagunak: konponbidea dakart hatzen artean.
Iban Zaldua, idazlea
Tuesday, January 17, 2006
Faszismo posmodernoa
Atharratze, aurreko egunetan George Orwell plazan jarri berri duten kamaren inguruko post-a jarri zendun.
Gaur, DJ/Rupture musikoaren blogean denborapasa nenbilela honako dokumentu hau aurkitu dot:
http://www.espaienblanc.net/informe_2004.pdf
Justu Forum-aren inguruan konpartitu genduzan hilabete hareetakoa da txostena, eta gaur egun BCN bihurtzen ari dan "munstroa" nahiko zorrotz narrutzen dau. Egia esan, askotan zorrotzegi eta akademikoegi ez ote dabilen pentsarazten deutsu idatziak...
Baina bueno, ondo dago guk be askotan hausnartu izan dogun horren inguruan apur bat sakontzeko. Gogoratzen dok heure teoria? Apurka -a purka dirudun jendeak uriburuak itzi eta herrietarantz tiretuko dauela urietako bizitza gero ta jasangaitzagoa bihurtuko dalako?
Ia zelan ikusten dozun....
Gaur, DJ/Rupture musikoaren blogean denborapasa nenbilela honako dokumentu hau aurkitu dot:
http://www.espaienblanc.net/informe_2004.pdf
Justu Forum-aren inguruan konpartitu genduzan hilabete hareetakoa da txostena, eta gaur egun BCN bihurtzen ari dan "munstroa" nahiko zorrotz narrutzen dau. Egia esan, askotan zorrotzegi eta akademikoegi ez ote dabilen pentsarazten deutsu idatziak...
Baina bueno, ondo dago guk be askotan hausnartu izan dogun horren inguruan apur bat sakontzeko. Gogoratzen dok heure teoria? Apurka -a purka dirudun jendeak uriburuak itzi eta herrietarantz tiretuko dauela urietako bizitza gero ta jasangaitzagoa bihurtuko dalako?
Ia zelan ikusten dozun....
Monday, January 16, 2006
Houellebecq Irlandako kostaldean (Michel Djerzinski bere bizitzako azken urteetan bezala)egoala uste genduan. Bere amorante italiarrarekin batera, irla britaniarreko lasaitasunean patxada ederrean bizitzen, egunak koito eta whiskitan blaituta, literaturatik erdi aldenduta. Baina usteak erdia ustel.Literatura frantziarreko enfant terriblea Almeriako kostaldean genduan, Cabo de Gata inguruan etxe bat erosi ta bere hurrengo nobelarako materiala prestatzen. Mercedes bat erosi eta inguruetako putetxeak ezagutzen ibili izan da, baita udatiar ipar-europarrez osaturiko zirkulo liberal – orjiastikoetan sartuta. Bidenabar, gizarte espainiarrak azken 30 urteetan jasandako aldaketa soziolojiko latza aztertu dau: “bajo palio” ibiltzen zan gizartean jadanik hedonismoa guztiz zabalduta dagoala ikusteak jakinmin handia sortarazten ei deutso...
Egia esan horretaz konturatzeko ez dago Goncourt saria irabazi dauan autorea izan beharrik. Sekten indarra gizartean gero ta errotuago dagoala be gauza jakina da. Lanzaroteko lur eremuak mortu eta latzen inguruan be idatzi deusku lehenago, hain juxtu Lanzarote izeneko nobela – appetizer labur haretan. Eta zoriontasuna zakila neska gazte baten alu estu eta flexiblearen baliokidea dala be askotan irakurri deutsagu. Ze barritasun aportatzen deusku orduan Houellebecq-ek?
Ba azaleko gaiaren itxurazko aldaketa batez salbu (itxurazko diot, ze protagonistak bere alter egoa izaten jarritzen dau, gizartea sustengatzen daben morala eta baloreen dejenerazioa lehen lerroan dagoz, ta zer esanik ez betiko titi, “felpudo” eta zakil tenteak), ezer gutxi.
Hori bai, Houellebecq nekatuta, ahituta dagoala nabari da. “Siketute”, neure amamek esango eben moduan. Nobelako protagonista dan Daniel bezala, 47 urteko komiko edo umorista, bere espektakulu azido eta “kontzeptualekin” Frantziako kritikaren faborea bereganatu eta urrezko atseden batera erretiratzeko aukera egiten dauana. Baina dirua, sekulako parajean kokaturiko etxea eta bikote erakargarri eta inteligente bat izan arren, adinak eta beronek dakartzan arazoek ez deutsoe barkatzen.
Danielen mundua dejeneratzen hasten da, Esther izeneko neska espainiar gaztea ezagutu arte. Honek ilusoa eta miatemina, eta batez ere sexuaren ikuspegi berritu bat erakutsiko dizkio, baina baita bere arazoak areagotu be.
Era berean, Daniel sekta batekin hartuemonetan hasiko da, eta nahiz eta kuriositate antropolojikoz egin, nahiko sakon sartuko da sekta honen garapen eta hazkundearen inguruko jazoeretan. Azkenean, sektan guztiz barneratuko da, bere esperantza bakarra den hilezkortasuna eskeintzen baitiote.
Izan ere, nobelaren beste gorputza osatzen dabe Danielen ondorengo klonikoak izango diren Daniel 24 eta Daniel25-en kontakizunek. Honeek 2000 urte aurreragoko mundu suntsitu eta kaotiko baten bizi dira, inguruarekiko hartuemon zuzenik eukin gabe, sektak antolaturiko bizitza errejimen seguru bezain aspergarrian murgilduta, lehenengo Daniel harek utzitako bizitza – kontakizunaren haria jarraituz gizakiaren sentipen eta pentsamoldeak ulertzeko ahaleginean. Ez dira gai ordea, giza espezie berri bat osatzen baitute, eta Danielen grina, sentipen eta beldurrak ulertzeko ezgai izango dira, nahiz eta behin eta berriro horrretan ahalegindu bere autobiografiaren berrirakurketari ekinez
Dana dala, gizaki espezi berri hau eta kataklismoek suntsitu ez dituzten gizaki arruntak batera eta zoriontsu bizi diren irla bat egotearen aukera ere badago, eta ez dira gutxi euren “betiereko segurtasuna” albo batera utzi eta irla horren bila abiatzen diren neogizakiak.
Pertsonalki, nahiz eta Houellebecq-ek betiko teklak nahiko modu zorrotzean jotzen jarraitzen duen, bere literatura aldatz behera nabarian dagoala sumatzen dot nobela honetan. Arazo nagusienetakoa sinesgarritasun falta da.
Neogizakien teoria barriak “Las Particulas Elementales” nobelan azaltzen ziren klonazio eta hilezkortasunaren teoriek baino sineskortasun urriagoa du. Zer esanik ez hemendik 2000 urtera itsasoak sikatu eta plaka tektonikoak guztiz mogiduko direla dioten teoriak. Bere aurretiko nobeletako gizartearen deskribapena azidoa baina zehatza eta egiazkoa zan. Orain, karikatura sinple batekin konformatzen da maiz: Bruselasko funtzionariak, Lolita aldizkariaren irakurleak, sektako kideak, Madrileko giro unibertsitarioko gazteak… oso modu estereotipatu eta sinplean deskribatzen dituela nabari da. Hori bai, ez die barkatzen zahartzaroaren aurrean azaltzen daben higuina eta tolerantzia eza... “alu gazte bat eskura izateko eskubidea dut!” ohiukatuz dabilkigu idazle frantziarra nobela osoan.
Baina... hain zahartuta hago, Michel, miresle literarioekin be ligatzeko gaitasunik ez duala? Seguru hogeitapiku urteko kazetaritza edota letretan lizentziatu berri bat baino gehiago dagoela zure zakila ahoratzeko prest...
Kritiko frantziar batek zioen Houellebecq – zale sutsuei jasangaitza zitzaiena zera zela: idazle frantziarraren nobela salduena bere lanik txarrena izatea. Izan be, ez da “Ampliación…”-ek suposatzen zuen ukabilkada labur baina sakona. “Plataforma” nobela sozio – ekonomiko - antropolojiko zorrotz bezain dibertigarriarekin ere ezin daiteke konparatu. Eta “Las Partículas…” nobela totalarekin zer esanik ez. Houellebecq-ek nobela honetan darabilzan idazkera eta argumentazioa nolabait definitzekotan hiru H erabiliko nituzke: “histrionikoa”, “hiperbolikoa” eta “hipokondriakoa”. Zailago, ozenago eta garratzago izateko ahaleginetan jabilku autorea, baina luma hartzeko gogo gutxirekin dabilela emoten du.
Ah... non geratu dira Tisserand, Bruno, Michel edota Valérie moduko pertsonaiak...
Enfin, beti berirakurri ahal izango ditugu bere aurreko lanak. Besteekaz hori noizbait egingo dudala argi daukadan arren (nahiz eta jadanik berirakurrita euki), “La posibilidad de una Isla”-gaz ez daukat batere garbi...
Wednesday, January 11, 2006
"Anjel Lertxundiren blogetik ateratakoa"
"Bartzelonako kaleetan dauden kontrol-kamera guztietatik Georges Orwell plazan jarri zuten lehena"
Biribila! Idatz itzazu Kataluniari omenaldia eta kontrolaren kontrako 1984 nobela, bil ezazu plaza bati zure izena emateko adina meritu, zertarako, eta txokotxo bat egiteko bideo-kamera bati!
Saturday, January 07, 2006
Woody Allen
Sex without love is an empty experience, but as empty experiences go, it's one of the best.
Wednesday, January 04, 2006
Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan
Ze munduan den tristeena da bizitza ia ohartu orduko pasatzen dela, eta susmatzen dut bi edo hiru edo hamaika bizitza behar genituzkeela benetan bizi izan garela esan ahal izateko.
Joseba Sarrionandia
Joseba Sarrionandia
Subscribe to:
Posts (Atom)