Houellebecq Irlandako kostaldean (Michel Djerzinski bere bizitzako azken urteetan bezala)egoala uste genduan. Bere amorante italiarrarekin batera, irla britaniarreko lasaitasunean patxada ederrean bizitzen, egunak koito eta whiskitan blaituta, literaturatik erdi aldenduta. Baina usteak erdia ustel.

Literatura frantziarreko enfant terriblea Almeriako kostaldean genduan, Cabo de Gata inguruan etxe bat erosi ta bere hurrengo nobelarako materiala prestatzen. Mercedes bat erosi eta inguruetako putetxeak ezagutzen ibili izan da, baita udatiar ipar-europarrez osaturiko zirkulo liberal – orjiastikoetan sartuta. Bidenabar, gizarte espainiarrak azken 30 urteetan jasandako aldaketa soziolojiko latza aztertu dau: “bajo palio” ibiltzen zan gizartean jadanik hedonismoa guztiz zabalduta dagoala ikusteak jakinmin handia sortarazten ei deutso...

Egia esan horretaz konturatzeko ez dago Goncourt saria irabazi dauan autorea izan beharrik. Sekten indarra gizartean gero ta errotuago dagoala be gauza jakina da. Lanzaroteko lur eremuak mortu eta latzen inguruan be idatzi deusku lehenago, hain juxtu Lanzarote izeneko nobela – appetizer labur haretan. Eta zoriontasuna zakila neska gazte baten alu estu eta flexiblearen baliokidea dala be askotan irakurri deutsagu. Ze barritasun aportatzen deusku orduan Houellebecq-ek?

Ba azaleko gaiaren itxurazko aldaketa batez salbu (itxurazko diot, ze protagonistak bere alter egoa izaten jarritzen dau, gizartea sustengatzen daben morala eta baloreen dejenerazioa lehen lerroan dagoz, ta zer esanik ez betiko titi, “felpudo” eta zakil tenteak), ezer gutxi.

Hori bai, Houellebecq nekatuta, ahituta dagoala nabari da. “Siketute”, neure amamek esango eben moduan. Nobelako protagonista dan Daniel bezala, 47 urteko komiko edo umorista, bere espektakulu azido eta “kontzeptualekin” Frantziako kritikaren faborea bereganatu eta urrezko atseden batera erretiratzeko aukera egiten dauana. Baina dirua, sekulako parajean kokaturiko etxea eta bikote erakargarri eta inteligente bat izan arren, adinak eta beronek dakartzan arazoek ez deutsoe barkatzen.

Danielen mundua dejeneratzen hasten da, Esther izeneko neska espainiar gaztea ezagutu arte. Honek ilusoa eta miatemina, eta batez ere sexuaren ikuspegi berritu bat erakutsiko dizkio, baina baita bere arazoak areagotu be.

Era berean, Daniel sekta batekin hartuemonetan hasiko da, eta nahiz eta kuriositate antropolojikoz egin, nahiko sakon sartuko da sekta honen garapen eta hazkundearen inguruko jazoeretan. Azkenean, sektan guztiz barneratuko da, bere esperantza bakarra den hilezkortasuna eskeintzen baitiote.

Izan ere, nobelaren beste gorputza osatzen dabe Danielen ondorengo klonikoak izango diren Daniel 24 eta Daniel25-en kontakizunek. Honeek 2000 urte aurreragoko mundu suntsitu eta kaotiko baten bizi dira, inguruarekiko hartuemon zuzenik eukin gabe, sektak antolaturiko bizitza errejimen seguru bezain aspergarrian murgilduta, lehenengo Daniel harek utzitako bizitza – kontakizunaren haria jarraituz gizakiaren sentipen eta pentsamoldeak ulertzeko ahaleginean. Ez dira gai ordea, giza espezie berri bat osatzen baitute, eta Danielen grina, sentipen eta beldurrak ulertzeko ezgai izango dira, nahiz eta behin eta berriro horrretan ahalegindu bere autobiografiaren berrirakurketari ekinez

Dana dala, gizaki espezi berri hau eta kataklismoek suntsitu ez dituzten gizaki arruntak batera eta zoriontsu bizi diren irla bat egotearen aukera ere badago, eta ez dira gutxi euren “betiereko segurtasuna” albo batera utzi eta irla horren bila abiatzen diren neogizakiak.

Pertsonalki, nahiz eta Houellebecq-ek betiko teklak nahiko modu zorrotzean jotzen jarraitzen duen, bere literatura aldatz behera nabarian dagoala sumatzen dot nobela honetan. Arazo nagusienetakoa sinesgarritasun falta da.

Neogizakien teoria barriak “Las Particulas Elementales” nobelan azaltzen ziren klonazio eta hilezkortasunaren teoriek baino sineskortasun urriagoa du. Zer esanik ez hemendik 2000 urtera itsasoak sikatu eta plaka tektonikoak guztiz mogiduko direla dioten teoriak. Bere aurretiko nobeletako gizartearen deskribapena azidoa baina zehatza eta egiazkoa zan. Orain, karikatura sinple batekin konformatzen da maiz: Bruselasko funtzionariak, Lolita aldizkariaren irakurleak, sektako kideak, Madrileko giro unibertsitarioko gazteak… oso modu estereotipatu eta sinplean deskribatzen dituela nabari da. Hori bai, ez die barkatzen zahartzaroaren aurrean azaltzen daben higuina eta tolerantzia eza... “alu gazte bat eskura izateko eskubidea dut!” ohiukatuz dabilkigu idazle frantziarra nobela osoan.

Baina... hain zahartuta hago, Michel, miresle literarioekin be ligatzeko gaitasunik ez duala? Seguru hogeitapiku urteko kazetaritza edota letretan lizentziatu berri bat baino gehiago dagoela zure zakila ahoratzeko prest...

Kritiko frantziar batek zioen Houellebecq – zale sutsuei jasangaitza zitzaiena zera zela: idazle frantziarraren nobela salduena bere lanik txarrena izatea. Izan be, ez da “Ampliación…”-ek suposatzen zuen ukabilkada labur baina sakona. “Plataforma” nobela sozio – ekonomiko - antropolojiko zorrotz bezain dibertigarriarekin ere ezin daiteke konparatu. Eta “Las Partículas…” nobela totalarekin zer esanik ez. Houellebecq-ek nobela honetan darabilzan idazkera eta argumentazioa nolabait definitzekotan hiru H erabiliko nituzke: “histrionikoa”, “hiperbolikoa” eta “hipokondriakoa”. Zailago, ozenago eta garratzago izateko ahaleginetan jabilku autorea, baina luma hartzeko gogo gutxirekin dabilela emoten du.

Ah... non geratu dira Tisserand, Bruno, Michel edota Valérie moduko pertsonaiak...

Enfin, beti berirakurri ahal izango ditugu bere aurreko lanak. Besteekaz hori noizbait egingo dudala argi daukadan arren (nahiz eta jadanik berirakurrita euki), “La posibilidad de una Isla”-gaz ez daukat batere garbi...