Euskeraren desagerpena lar arduratzen zidan arazo bat ez izan arren (hau da, ez nituela gaubelak horretan pentsatzen ematen), pena hartu nuen aurrekoan honako bideo hau ikustean. Ez dakit, Bilboko jaietako ajeaz nengoelako edo, baina uste baino gehiago eragin zidan. Ixcatec hizkuntzaren desagerpenari buruz hitzegiten da, zortzi pertsonak baino ez dute erabiltzen, eta elkarrizketa antzeko batzuk egiten zaizkie. Noski, ikusle euskaldunari burura datorkion pentsamendua logikoa da: zelakoak izango ote dira euskera hitzegingo duten azkeneko zortzi pertsonak? Eta noiz gertatuko ote da hau?
Hasiera baten, batek pentsa lezake, izango direla: arrantzalea, artzaina, nekazaria,.... Baina arazoa ez da euskerarena bakarrik, ondare kultural globalarena baizik. Beraz posible da aipaturiko ogibideak Euskal Herrian ordurako ez existitzea, eta horrela, azkeneko 8 euskaldunak (heroien komikia ematen du) izan litezke:
1- Euskaltelen “Bezeroaren Arloan” telefonoari erantzuten diona.
2- Eroskiko publizitateaz arduradutzen dena (baloiak ta toallak!)
3- Gaztea-ko (lehen euskadi gaztea (?)) esataria.
4- Zuk zeuk jarraitu.
Aldaketak inoiz baino azkarrago ari dira gertatzen, eta honek muga bakarra du: gizakiaren neurria. Puntu bat helduko baita non gizakia ez den izango aldaketa hoiek guztiak asimilatzeko gai. Momentuz, bada, eta lasai egon, ze Ixcateca desagertuko den arren, liburutegi baten erregistraturik egongo da, lo egin ezin dugun gauren baten, Ixcatec-eraz insomnio hitzik existitzen ote zen jakiteko.
