Tuesday, March 25, 2008

Corazón tan blanco - Javier Marías



Gora behera ezberdinak medio, eta Ebiliok ahazturatik erreskataturiko iruzkin zaharra (ah! hareek bai garaiak! kontatuko deutsut neska Kantabriar harena...) salbuespen modura, lau hilabeteko lehorte literarioa igaro dot.

Egia esan, siketea apurtzeko ur gozoagoak, bigunagoak, aukera nitzakeen... baina badirudi "kaña" literario beharra nuela, mugimendu handitako uretan aurkitu izan naz eta "Corazón tan Blanco" honekin.

Banuen gogoa Javier Mariasen zerbait irakurtzeko. Duela gutxi "Tu rostro mañana" trilogiaren bukaeraren harira egindako elkarrizketek idazle honen inguruan zertxobait ikertzeko gogoa biztu zidaten. Gorte Ingeleseko sakelekoen apaletan aurkitu nuen bila nenbilen aurkezpen txartela: "Corazón tan blanco" opera prima, antza atzerrian (Alemania, Irlanda..) sekulako arrakasta izandakoa 90. hamarkadan.

Egia esan ez da erraza nobelaren nondik norakoak lau lerrotan zehaztea. Itzultzaile profesional batek bere ezkonberritako beldur eta mamuen ingurukoak kontatzen dizkigu, bere familiako iragan ilunenari lotuta doazen kezkak... kontua da ezkonberritako tragediaren bat edo beste bizi izan zuela bere aitak, eta semea ezkontzerakoan ordura arte erdi sekretuan mantendutako trapu zahar guzti horien presentziaz ohartu eta aztoratua sentitzen dela, bere ezkontzaren gaineko zalantzak izateraino...

Liburua erreferentzia pertsonal (argumentuaren ildo batzuk bere familian aurkitu ditu), literario (Shakespeare da nabariena) eta kultural desberdinez josia dago, osotasun koerente bat osatuz. Hala ere, narrazioaren erritmoa nahiko aldakorra dala nabarmendu beharra dago: lehen 100 orriak nahiko geldo doaz aurrera, baina Custardoyren inguruko zalantzek eta NYko lanaldiaren pasarteek liburuaren pultsua izugarri bizkortzen dute, amaierara abiada bizian eroaten zaituen tobogan baten sartzearen antzeko zerbait.

Estiloari dagokionez, ez da Mariasena nire idazmolderik gogokoena. Estilo landu eta aberatsa du, nabari da hizkuntza goitik behera maneiatzen duela, baina askotan konplexuegia, kiribilduegia iruditzen zait bere idazkera. Atzera eta aurrera dabil askotan, hizkuntzaren baliabideen bitartez gertaera soil bati petrolioa atereaz, eta horren balio literarioa ukaezina den arren, mugimendu kulunkaridun estilo honek zorabiatu, gogaitu egiten nau azkenean.

Laburtuz, lan txukun eta interesgarri baten aurrean gaude, teterazko literaturaren zaleek (ez mailu - literaturaren lagunek) hobeto baloratuko dutena. Pertsonalki ez hotz ez bero utzi nau, batez ere bere background, sentsibilitate eta hizkeratik urrutitxo sentitzen naizelako.

No comments: